Συνέχεια απο: Η αδυναμία της αποδοχής
Όχι. Δεν είναι εύκολο ν’ αλλάξει κανείς. Βασικά, δεν είν’ εύκολο ν’ αποδεχτεί το διαρκές πισωγύρισμα. Το να βαδίζει κανείς αδιάκοπα, χωρίς σταματημό, μπορεί να είναι η πορεία, αλλά είναι ταυτόχρονα και βάσανο. Συχνά αισθάνεται κάποιος πως είναι καλό ν’ αράξει κάποια στιγμή. Σα να μέτρησε τη δύναμη του, όπως κάνουν στα λούνα πάρκ όπου η μπουνιά μετριέται σε ύψος και σε νούμερα και ν’ αποφάσισε ότι μέχρις εκεί φτάνει. Πως δεν υπάρχει λόγος να προσπαθεί. Πως είναι αρκετά σοφός ν΄ αποδεχτεί τη μοίρα του και να σταματήσει να χαίρεται. Δε νομίζω ότι μπορεί να υπάρχει καλύτερο φρένο από την έλλειψη της χαράς. Από την άλλη, γνωρίζω απόλυτα, ότι η χαρά δε γνωρίζει καμιά φυλακή, καθώς και κάτι ακόμα πιο σημαντικό: Η χαρά, είναι η μόνη απόδειξη της ύπαρξης της πολυπόθητης ευτυχίας. Η μόνη μονάδα μέτρησής της. Υπάρχει ευτυχία αν δεν διαρκεί; Τι είναι αυτό που καθορίζει τη διάρκεια της, αν όχι μια θέληση υπέρτατη, στην οποία δε μπορώ ν’ αρνηθώ την προτεραιότητα· δε μπορώ να μην την αποδεχτώ σαν δική μου. Κι εδώ, ακριβώς σε αυτό το σημείο, αρχίζει ο διχασμός. Τι είναι το σωστό και τι το λάθος; Ποιο είναι το έγκλημα και ποια η τιμωρία; Τι είδους μεταμόρφωση είναι αυτή που ζω; Τίνος ενοχές υπερασπίζομαι σ’ αυτή τη δίκη που ασταμάτητα με κατηγορεί; Ποιος είναι τόσο ατρόμητος, να υψώσει το ανάστημα του απέναντι στο φόβο που κυβερνάει;
Η λέξη, συνείδηση, είναι μια ακόμα από τις λέξεις, οι οποίες έχασαν τη σημασία τους επειδή, απλά και μόνο, ακούγονται τόσο συχνά. Δύσκολο να αντιληφθεί κανείς τη σημασία της, αν δεν τη βιώσει. Έτσι είναι οι λέξεις. Γεννημένες από τη ρίζα μιας σημασίας που φαίνεται ότι έχει χαθεί, αλλά εκείνη παρ’ όλα αυτά στέκεται εκεί ορθή και βασιλεύει. Οι λέξεις δε χάνουν ποτέ τη σημασία τους. Μάλλον οι άνθρωποι απομένουν ανάπηροι αν δεν γνωρίζουν την ύπαρξη της. Ποιος θα μπορούσε να εξηγήσει την έννοια της απόλυτης επαφής με ολάκερο το σύμπαν, σε διαρκή και απόλυτη ταυτοχρονία; Γιατί αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να βρίσκεται κανείς διαρκώς στη θέση του. Μια θέση που έχει πάντα την ανάγκη της εγρήγορσης που απαιτείται από μια κατάσταση σαν κι αυτή που βρίσκεται κανείς πριν να αρχίσει να κοιμάται, ενώ έχει ήδη αρχίσει να βυθίζεται σε ύπνο. Μια κατάσταση βουτηγμένη στον κίνδυνο και τη διαρκή προετοιμασία για κάθε ενδεχόμενο. Κάτι τέτοιο, θαρρώ, είναι η συνείδηση, γνωρίζοντας βέβαια καλά, ότι τα λόγια δεν είναι ποτέ αρκετά για να εκφράσουν ούτε την πιο φτωχή σκέψη.